17 Eylül 2012 Pazartesi

TADIMLIK: İSTANBUL'DA BİR ARJANTİNLİ: EDUARDO BİANCO


Nisan 2012 tarihinde yayınlanan Atlas Tarih dergisinde yayınlanan yazımdan tadımlık:
"Şimdi gelelim Eduardo die Bianco’nun Türkiye’deki maceralarına! İstanbul’a ilk gelişi yaptığımız gazete taramalarına göre 18 Aralık 1928 tarihinde gerçekleşir. Gazete ilanlarında topluluk “Eduardo Bianko (Sabık Biank-Bahilia[1]) Arjantin Orkestrası” olarak tanıtılıyor. Ama parantez içinde “Sabık Biank-Bahilia” ibaresi de bulunmakta. Bu ise, Bianco’nun 1920’lerdeki topluluğunun adı... İlanı okumaya devam edelim:
“Dördü en mümtaz bestekârlardan olmak üçere 14 zattan mürekkep olup son zamanlarda Paris’te Apollo, Ambassadör, Ampir, Konser Mayal, Bobino, Olimpiya’da ve Beldei Nurun en meşhur müzikhollerinde; Madrit’te Maraviliya’da, İtalya’da Büyük Dalverme Tiyatrosu’nda, Barselona’da Kapitol’da ve geçen yaz da Biariç’de Geperşik Royal’da oynayarak en müşkülpesent zevatı son derece mahsus etmiş olan bu meşhur orkestra, altın pahasına angaje edilebilmiş[tir]. (...)  Bu cins musikide yekta olan Eduardo Bianko orkestrası, son derece mizahi, cazip ve tipik bir heyeti musikiye teşkil etmektedir. Bu orkestra İstanbul’da yalnız on gün kalacaktır. Tangoları, paso dobleleri, sambasları şimdiye kadar görülmemiş gayet orijinal bir tarzda teğanni ve tasviri gayri kabil mizahi bir surette icra etmektedir. Gayet cazip emsalsiz bir harikai sanattır.” [2] .

Orkestranın 21.30 seanslarında Opera Sineması’nda [3], 23.00’den itibaren de (sabah ikiye kadar)Tepebaşı Garden Bar’da sahne alacağını yine ilanlardan öğreniriz. Bir hafta kadar sonra Opera Sineması’nda (daha sonra İpek adını alan bu sinema, şimdi Emek Sineması’nın yanında yer alan yanık binadır) başlayacak olan “Serçeler” adlı yeni filmi duyuran ilanın altında ise şöyle bir not bulunmaktadır: “Eduardo Bianko Arjantin Orkestrasının son günleri. Perşembe günü hareket edecek olan A. Bianko orkestrası üç gün içinde en parlak parçaları çalacaktır.” [4]

Aynı günlerde Colombia Plak Şirketi de verdiği ilanlarda “Bianko Baçiça Arjantin Orkestrası tarafından oynanan en mühtahap ve en mükemmel musiki parçalarının” kendi plaklarına kayıt edildiğini hatırlatmaktadır. [5]Belli ki eski plaklar ancak ithal edilebilmiş!

Bianco konserlerinin izleyicileri arasında Galatasaray Lisesi’nin hafif batı müziği topluluğu İz Caz’ın elemanları da vardır. Repertuarlarını zenginleştirmek amacıyla bütün konserlere gitmekte ve notlar almaktadırlar. Topluluk üyelerinden “Feridun'un [Baysan] aklına, Bianco'ya parçaları dinletip düşüncesini almak ve aksayan yönleri düzeltmelerine yardımcı olmasını istemek gelir. Eduardo Bianco onları kırmaz, gelip dinler. Sonunda Galatasaray tarihine geçecek şu sözleri söyler: "Ben bu parçalara ne bir virgül ekleyebilirim, ne de çıkarabilirim, mükemmel çalıyorsunuz." Ve devam eder: "Bir akşam benimle Opera Sinemasında çalar mısınız?"[6]


[1] Bianco, 1920’li yıllarda Bianco-Bachicha orkestrası olarak isim yapmıştı. gerçek adı Juan Bautista Deambroggio olan Bachicha ise 1890-1963 yılları arasında yaşadı.
[2] Cumhuriyet, 17 Aralık 1928
[3] Daha sonra İpek adını alacak olan Opera Sineması, bugün Emek Sineması’nın yanında kepenklerle örtülü duran yanmış binadır. Bak: Gökhan Akçura, Aile Boyu Sinema, İstanbul 2004 (2.B.), s. 118
[4] Cumhuriyet, 24 Aralık 1928
[5] Cumhuriyet, 23 Aralık 1928
[6] Gökhan Akçura, “İz Caz,” Gramofon Çağı içinde, İstanbul 2003 (2.B.), s. 154

Hiç yorum yok: